Nevrotik Kişilik Özellikleri

Nevrotik kişilik özellikleri pek çok kişi tarafından bilinmeyen özelliklerdendir. Her birey, farklı karaktere sahip bir şekilde dünyaya gelmiştir. Bu karakter yapılarından bazıları dönem dönem değişikliğe uğrayabilmektedir. Bazı dönemlerde kendimizi iyi hissederken bazı dönemlerde de olumsuz duygu ve düşüncelere kapılabiliriz. Fakat bu durumların yanı sıra bunlara ek olarak insanların karakter yapılarında hastalık olarak adlandırılabilecek tarzda problemler de ortaya çıkmaktadır. Bu problemler ilgili kişinin hem günlük hem de sosyal yaşamını etkiliyor olsa da çevresindeki kişileri belki de daha da çok etkilemektedir. Bu tarz rahatsızlığı olan kişiler genellikle toplum içerisinde hasta olarak bilinmeyip karakterinin ya da huyunun böyle olduğu kabullenilmiş kişilerdir. Bu durumdaki kişilerden bazıları da nevrotik kişiliğe sahip insanlardır.

Nevrotik Nedir, Nevrotik Kelimesinin Anlamı

Nevrotik kelime anlamı olarak İngilizcedeki “neurotic” kelimesinden dilimize uyarlanmıştır. Nevrotik kelimesi olumsuz, güvensiz ve sürekli kaygılı anlamına gelmektedir. Fakat bu özellikler her kişide farklılık gösterebilen özellikler arasındadır. Tanımında genellikle olumsuz düşüncelere sahip olan insanların yer aldığı nevrotik kişilik özellikleri, bireyden bireye değişiklik gösterdiği için aslında tanılanması da oldukça zordur.

Nevrotik kişilik bozukluğu, psikologların her birinin farklı bir tanım ile tanımlayabileceği bir rahatsızlıktır. Nevrotik kişiler genel olarak ortak sorunları yaşasa da, her psikolog duruma farklı bir açıdan bakabilir. Fakat nevrotik kişilik bozukluğu olan insanlarda en çok görülen problemler arasında kaygı, güvensizlik ve depresyon baş göstermektedir. Bu problemler, bu rahatsızlığa sahip olan kişilerdeki problemlerden yalnızca birkaçıdır.

Nevrotik Kişilik Özellikleri Nelerdir

Nevrotik kişilik özellikleri aslında kendisini direk belli edebilen özelliklerdir. Bu kişilerin genel olarak yaşadığı duygu durum bozuklukları aşağıdaki listede belirtilmiştir:

• Kaygı
• Stres
• Depresyon
• Hayata ve etraflarındaki kişilere karşı güvensizlik

Nevrotik kişilerin belki de en çok yaşadığı durumların başında kaygı gelmektedir. Genellikle bu kaygı, stres ile beraber yaşanmaktadır. Kaygılı oldukları durumlarda stres yaparak beraberinde başka olumsuz durumlar da yaşamaktadırlar. Bu kişiler hayatlarındaki her şeyden kaygı duyma hissi içerisindedir. Etrafında olan biten olumsuz her olayda oldukça stres yaşamakta ve gelecekte bu olayın ne gibi bir sonuç doğuracağına karşı bir kaygı gütmektedir. Bu kişiler kaygılı olma durumunu olumlu olaylarda dahi hissedebilmektedir. Bu sefer de başına gelen olumlu ve güzel bir olayın biteceğine dair kaygılanma başlayabilmektedir. Mutluluğun kısa süreceğinden endişelenmesi, her şeyin bir anda kötüye döneceği gibi hislere kapılmaları da muhtemeldir.

Nevrotik kişilik bozukluğu olan kişilerin yaşadığı bir diğer problem ise depresyondur. Bu kişiler hayatlarındaki her şeyden mutsuz ve huzursuz hissetmektedir. Zaten sürekli baş etmek zorunda oldukları bir kaygı bozukluğu olduğu için bu kişiler mutlu olmayı hak etmediklerini dahi düşünebilirler. Bu nedenle hayattan zevk alamayan nevrotik kişilik bozukluğuna sahip insanlarda depresyon görülme ihtimali diğer insanlardan oldukça fazladır. Depresyonda olan nevrotik kişilik bozukluğu olan insanların tedavi süreci çok daha zor bir hale gelmektedir.

Nevrotik kişilik özellikleri arasında en sor sırada yer verdiğimiz güvensizlik duygusu, kişilerde hem kendilerine karşı hem de sosyal çevreye ve yaşadığı dünyaya karşı oluşabilmektedir. Bu iki türlü yaşanan güvensizlik duygusu bu kişileri oldukça yıpratmaktadır. Nevrotik kişiliğe sahip insanlar kendilerine güvenmezler. Yaptıkları bir işte başarılı olamayacaklarını, bir işin altından kolay kolay kalkamayacaklarını düşünürler. Bu nedenle bu insanlar hayatta bir şey başarma konusunda kendilerini olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Sosyal çevreye ve yaşadığı dünyaya karşı güvensizlik duyulması ise etrafındaki insanlar arasındaki iletişimin kesilmesine sebep olabilmektedir. Dışarıya çıkmak istememe, evlenmeme, arkadaşlık kuramama, okula ve işe gitmek istememe gibi durumlar ile karşı karşıya kalınabilmektedir.

Nevrotik Kişilik Bozukluğu Semptomları Nelerdir

Nevrotik kişilik özellikleri olan insanlar, birtakım bazı fiziksel tepkiler de verebilmektedir. Bu tepkiler, hastalığın tanımlanmasında hekimlere ve psikologlara oldukça yardımcı olmaktadır. Nevrotik kişiliğe sahip insanlarda en sık yaşanan belirtiler aşağıda belirtilmiştir:

• Nefes darlığı
• Kalp çarpıntısı
• Aşırı terleme
• Titreme
• Ağız kuruluğu
• Baş dönmesi
• İshal gibi belirtilerdir.

Nevrotik kişilik bozukluğu olan kişiler sürekli bir şeylerden endişe duymaya eğimli kişiler oldukları için nefes darlığı, kalp çarpıntısı, aşırı terleme ve titreme gibi problemler ile karşı karşıya kalabilmektedir. Ayrıca bu kişiler, yaşadıkları bu problemleri başka insanlardan saklamaya çalışabilmektedir. Bu nedenle de stres dolayısı ile baş dönmesi ve baş ağrısı gibi semptomlarla da baş etmek zorunda kalabilirler. Vücudun tüm bu psikolojik iç savaşa verdiği tepkilerden birisi de ishaldir ve tüm bu tepkiler fiziksel olarak görülse de nedeni psikolojik bir rahatsızlıktır.

Nevrotik Kişilik Bozukluğuna Sahip Kişilerde Davranışlar

Nevrotik kişilik özellikleri olan insanlar, sosyal yaşamlarında birtakım belli başlı tepkiler vermektedirler. Bu durum, bu kişilerin sosyal becerilerinde ciddi bir düşüşe neden olmaktadır. Verdikleri yersiz tepkiler nedeniyle arkadaş bulma konusunda da sıkıntılar yaşayabilmektedirler.

Nevrotik kişiler olumsuz bir durum olduğunda stresi üzerlerinden atmak için bu olumsuz durum sebebi ile bir başkasını suçlayabilirler. Böylece problemin kendilerinde olmadığını düşünerek rahatlamaya çalışırlar. Aynı zamanda başlarına gelen herhangi bir olayda kendilerine bir soru yöneltildiğinde aşırı korumacı ve aşırı alıngan olabilirler. Kendilerini savunarak haklı olduklarını karşı tarafa iletmeye çalışırlar. Bu kişiler hayatlarındaki büyük kararları verirken büyük bir stres ile baş edebilirler ve bu nedenle karar vermekte zorluk çekebilirler. Kişiler bu nedenden dolayı aşırı heyecan yaşayabilir ve yukarıda sayılan fizyolojik tepkilerden birkaçını gösterebilirler. Nevrotik kişilik bozukluğu olan kişiler tüm bu olumsuz duygu ve düşüncelerden kaçmak için aşırı alkol ve uyuşturucu tüketimine de yönelebilirler.

Nevrotik Kişilik Bozukluğu Türleri

Nevrotik kişilik bozukluğu türleri 5’e ayrılmaktadır:

1. Duygu durum bozuklukları: Duygusal olarak bir çöküşte olma ve depresyona girme halidir. Bu kişiler hayattan zevk alamaz ve sürekli mutsuz yaşamak zorunda kaldıklarını hissederler. Bu nedenle bu kişilerde intihar etme eğilimi oldukça yüksektir.
2. Kaygı bozuklukları: Bu kişiler kaygılarını kontrol altında tutamazlar ve başlarına gelen olumlu ve olumsuz her durumda kaygılanıp sıkıntıya girerler.
3. Anksiyete bozuklukları: Kaygıdan daha ileri seviyede olup bipolar bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk gibi sorunları beraberinde getirebilir.
4. Somatoform bozukluklar: Kişilerin yaşadığı olumsuz duygular sebebi ile somatik sinirlerin vücutta sürekli bir ağrı hissi oluşturmasıdır. Bu nedenle kaygı ve stres durumlarında bu kişiler psikojenik ağrılar yaşayabilmektedir.
5. Dissosiyatif bozukluklar: Bu kişiler yaşadığı kaygı ve diğer psikolojik sorunları kendilerinden saklamaya çalıştıkları için unutkanlık ve hafıza kaybına kadar ciddi sorunlar yaşayabilmektedir.

Nevrotik Kişilik Bozukluğu Tanı ve Tedavisi

Nevrotik kişilik özellikleri olan kişiler, genellikle kendileri değil, çevresindeki kişiler tarafından tedavi olmaları istenmektedir. Psikiyatr ve psikologlar, bu kişilerdeki kaygı, stres ve güvensizlik duygularına ek olarak fizyolojik tepkileri de değerlendirerek tanı koyabilmektedir.

Nevrotik kişilik bozukluğu olan kişilerde tedavi ilaç ve psikoterapi şeklinde olabilmektedir. Yaşadıkları durumlar karşısında nasıl davranmaları gerektiği hakkında bilişsel davranışçı terapi oldukça iyi sonuçlar vermektedir. Ayrıca bu hastalara yakınları tarafından destek olunması da son derece önemlidir.