Romanda Anlatım Teknikleri

Romanda anlatım teknikleri, her edebi türün kuralları olduğu gibi roman yazarken dikkat edilmesi gereken konulardan bir tanesidir. Yazarlar, eserlerini yazarken bazı tekniklere başvururlar. Bu teknikler ile birlikte yazılmış eserler, daha zengin bir anlatıma sahip olur. Teknikler, yazarlara olay ve karakterleri okurlara nasıl iletecekleri konusunda çok büyük yardımcılardır. Bu sebeple her yazar, roman yazarken bu anlatım tekniklerine mutlaka başvurmalıdır.

Anlatım tekniklerinin uygun yerde yeteri kadar kullanılması gerekir. Eğer bir romanda anlatım tekniklerinden çok az ya da çok fazla yararlanılır ise o romanı okuyan okuyucular romanın ne anlatmak istediğini anlamakta zorluk çekerler. Ayrıca okurlar, romanın içindeki karakterin, olay ve zaman örgüsünün de dışında kalmış olurlar. Bu sebeple roman anlatım tekniklerinden ne eksik ne fazla, yeteri kadar kullanmak en uygun hareket olacaktır.

Romanda Anlatım Teknikleri Nelerdir

Romanda anlatım teknikleri sayıca oldukça fazladır. Bu sebeple roman yazarları, hangi anlatım tekniğini kullanacakları konusunda pek çok farklı seçeneğe sahiptir. Genelde her romanda mutlaka kullanılan belli başlı teknikler olsa da, her tekniği kullanan yazarlar da vardır. Tabii ki bu durum yazarın inisiyatifine de bağlıdır. Yazar, kendi eserinde çok teknik detaylara bakmadan olay örgüsünü ve karakterlerin duygu ve düşüncelerini okurlara en iyi ve en etkileyici şekilde anlatmayı her şeyden öne koymaktadır. Bunu yaparken de bazı anlatım tekniklerinden yararlanmaktadır.

Romanlarda kullanılan anlatım teknikleri aşağıdaki gibidir:

1. İç Konuşma Tekniği
2. İç Çözümleme Tekniği
3. Bilinç Akışı Tekniği
4. Anlatma Tekniği
5. Gösterme Tekniği
6. Diyalog Tekniği
7. Özetleme Tekniği
8. Montaj Tekniği
9. Geriye Dönüş Tekniği
10. İroni Tekniği

İç Konuşma Tekniği

Romanda anlatım teknikleri arasında en çok kullanılan tekniklerden bir tanesidir. Bu tekniğin diğer adı monologdur. İç konuşma tekniğinde yazar, karakterin kendi kendine konuşmasına izin verir. Karakter kendi kendine konuşurken duygu ve düşüncelerini birinci ağızdan anlatır. Bu nedenle bu teknik kullanılırken üçüncü şahıs olan yazar aradan çekilir. Kahraman, okuyucu ile baş başa kalarak kendi duygu ve düşüncelerini okuyucuya net bir şekilde belirtir.

İç Çözümleme Tekniği

İç çözümleme tekniği, iç konuşma tekniği ile oldukça karıştırılabilir bir tekniktir. İç konuşmada da iç çözümlemede de kahramanın duygu ve düşüncelerine yer verilir. Fakat bu iki teknik arasındaki en belirgin fark duygu ve düşünceleri okura aktaran kişidir. İç konuşmada duygu ve düşünceler birinci şahıs olarak kahraman tarafından okura anlatılırken iç çözümlemede üçüncü şahıs olarak yazar tarafından anlatılır. Bu nedenle yazar, kahramanın duygu ve düşüncelerine yer verirken kendi yorumunu da buna dahil edebilir. Böyle yazar kahramanın duygu ve düşüncelerini yorumlayarak kahraman ile ilgili bazı sonuçlara varır. Bu nedenle bu tekniğe iç çözümleme adı verilmiştir.

Bilinç Akışı Tekniği

İç konuşma tekniğinden yalnızca dil olarak ayrılması ile bilinen bilinç akış tekniğinde kahramanın duygu ve düşünceleri herhangi bir sıra ve anlam ilişkisi olmadan okura olduğu gibi aktarılır. Kahramanın tüm duygu ve düşünceleri, aklından o anda geçen her şey okuyucuya hızlı bir şekilde sıralanır. Bu sıralama yapılırken anlatımı bölmemek için dile fazla dikkat edilmez. Kahramanın düşünceleri ardı sıra sayıklanırken okur da kahramanın nasıl bir psikolojide olduğunu görme imkanına sahip olur. Bu sebeple bu teknik, kahramanın ruh halini anlatan en iyi tekniklerden bir tanesidir.

Anlatma Tekniği

Romanda anlatım teknikleri arasında sık sık kullanılan anlatma tekniğinde yazar eserde yer alan olay ve durumları okura açıklayıcı bir şekilde ifade eder. Burada yazar, olayları anlatan en önemli kişidir. Bu sebeple olaylar yazarın anlattığı kadarı ile bilinmektedir. Romanın ilerleyen sayfalarında bu olay ve durumlar yazar tarafından daha ayrıntılı bir şekilde de açıklanabilir. Bu nedenle yazar anlatma tekniğinde en bağlı kalınan kişidir. Ne anlatırsa okur yalnızca onu bilmektedir. Yazarın anlatmadığı herhangi bir konu hakkında yorum yapmak zordur.

Gösterme Tekniği

Gösterme tekniğinin anlatma tekniğinden farkı, yazarın olayların açıklanmasında aradan çekilmesidir. Bu nedenle okur olay ile baş başa kalır ve durumu daha iyi algılayabilir. Çünkü gösterme tekniği, anlatma tekniğinden daha ayrıntılı bilgiler sunabilir.

Diyalog Tekniği

Diyalog tekniği romanlarda mutlaka kullanılan bir tekniktir. Bu teknikte kahramanlar karşılıklı konuşma halindedir. Kahramanlar konuşurken birbirleri ile olan ilişkisi okur tarafından anlaşılır. Kahramanlar duygu ve düşüncelerini, olaylar ile ilgili yorumlarını da diyalog tekniği ile aktarabilirler. Kahramanların ruh halini de anlayabileceğimiz bu teknikte kahramanların üslup ve kültür özellikleri de yansıtılır. Şive, ağız gibi her bir kahramanı özel yapan özellikler, diyalog tekniği ile okura taşınır ve okur kahramanlar konusunda daha derin bir anlayışa sahip olur.

Özetleme Tekniği

Romanda anlatılmaya ihtiyaç duyulan bir olay ya da bir durum, okura kısa bir şekilde anlatılır. Bu anlatım esnasında çok fazla ayrıntıya girilmez ve olaylar kısaca okurun anlamasına ihtiyacı olduğu kadarı ile aktarılır. Genellikle eski romanlarda yer alan bu teknik, günümüz romanlarında iç konuşma ve iç çözümleme teknikleri ile birlikte harmanlanarak daha etkili bir hale getirilerek kullanılmaktadır.

Montaj Tekniği

Romanda anlatım teknikleri arasında oldukça önemli bir yere sahip olan montaj tekniği ile birlikte bir başkasına ait olan yazı, tamamı ile ya da bir parçası ile esere aktarılır. Bu aktarmanın sebebi, romanda yer alan olay ya da durumun daha iyi anlaşılması ya da anlatımın zenginleştirilmesidir. Bu yazı bir şiir, bir cümle, atasözü ya da uzun bir metin olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken konu, aktarılan yazının romandaki o durum ya da olayla ilgisinin olması ve romanın anlatımını zenginleştiriyor olmasıdır.

Geriye Dönüş Tekniği

Geriye dönüş tekniğinde yazar, roman da geçen zamandan daha farklı bir zamanı anlatır. Bunu yapmasının sebebi, romandaki bir yerin, bir kahramanın ya da bir olayın daha detaylı bir şekilde okura açıklanarak okurun bu durumu daha iyi kavramasını sağlamaktır. Kahramanların geçmişte yaşadığı bir olay, romandaki tüm bir olayı etkileyebilir. Bu nedenle yazar geriye dönüş tekniği ile birlikte o anda eksik olan bilgileri bir film şeridi gibi geriye sararak okura iletmiş olur.

İroni Tekniği

Romanın anlatımını zenginleştiren tekniklerden bir tanesi olan ironi tekniği özellikle son yıllarda oldukça fazla kullanılmaktadır. İroni tekniğini mizah ile karıştıranlar vardır. Mizah yapma ile ironi arasındaki en büyük fark, ironide bir olaya ya da kişiye karşı eleştirel bir tutum sergilemektir. Bu eleştirel tutum esnasında kahramanın sözleri, imaları ve mimikleri de esere aktarılarak okura durum hakkında daha detaylı bir bilgi verilmektedir. İroni tekniğinde söylenen şeyin tam tersi kastedilmektedir.

Romanda anlatım teknikleri ile birlikte oldukça zengin içerikli romanlar yazmak mümkündür. Yazarların her biri bu anlatım tekniklerine başvurarak okura daha detaylı bilgi vermeyi hedeflemektedir. Ayrıca bu anlatım teknikleri romanın olay örgüsü, kahramanların özelliklerini de daha derin bir şekilde sunmaya yarar. Bu nedenle roman bitse dahi okurlar bir süre daha romanın etkisinden çıkamamaktadır.

---